Các chứng chỉ tiêu chuẩn “trói” doanh nghiệp xuất khẩu cá tra

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Những chồng chéo của các chứng chỉ đang làm khó DN xuất khẩu cá tra

Theo TS Nguyễn Việt Thắng - Chủ tịch Vinafish, thực trạng người nuôi cá tra nay đang chịu áp lực với hàng chục loại chứng chỉ khác nhau, mà dù được nói là tự nguyện nhưng đang buộc phải lấy. Bên cạnh những yêu cầu của các quốc gia nhập khẩu, một số hệ thống bán lẻ và nhà nhập khẩu còn có tiêu chuẩn, quy định riêng và yêu cầu cơ sở nuôi trồng, DN xuất khẩu phải áp dụng và khi được giấy chứng nhận thì mới nhập hàng.

Trên thực tế, điều này đã gây rất nhiều khó khăn cho người nuôi trồng. Bởi khi bắt đầu thả giống, người nuôi và nhà chế biến trong nhiều trường hợp chưa thể biết được sau thời gian dài nuôi trồng, khi thu hoạch sẽ bán cho nhà nhập khẩu, hệ thống bán lẻ nào. Do đó, họ sẽ khó để quyết định thực hiện theo tiêu chuẩn nào - một chuyên gia trong lĩnh vực nhận xét.

Theo một đại diện nhà nhập khẩu EU thì những chồng chéo của các chứng chỉ đang làm khó các DN xuất khẩu cá tra. Bởi hiện nay có trên 23 chứng chỉ khác nhau (HACCP, SA8000, BAP, ACC, GlobalGAP, ASC...), nhưng những chứng chỉ này đều do các tổ chức, quốc gia khác nhau cấp và không phải quốc gia, thị trường nào cũng đồng ý một loại chứng chỉ chung. Các chứng nhận hầu hết đều xoay quanh 4 tiêu chí chính là an toàn thực phẩm, an toàn môi trường, an toàn dịch bệnh và an sinh xã hội. Vị đại diện này cho rằng, cần thống nhất một tiêu chuẩn toàn cầu cho con cá tra, hoặc loại bỏ bớt những tiêu chuẩn trùng lắp khiến người nuôi trồng vừa tốn tiền vừa mất thời gian.

Có, vẫn khó xuất khẩu

Ông Nguyễn Tử Cương - Ủy viên Ban chấp hành Hội Nghề cá VN, bày tỏ sự nghi ngờ khi đại diện WWF nói rằng nếu VN áp dụng chứng chỉ ASC (chứng nhận của Hội đồng quản lý nuôi trồng thủy sản) sẽ tăng giá bán và sản lượng cá tra bán tại thị trường Châu Âu lên. Ông nêu dẫn chứng, năm 2004 một tổ chức Châu Âu có xây dựng một hệ thống chứng nhận phát triển bền vững cho VN với lời hứa là nếu các trại nuôi cá và DN VN áp dụng sẽ tăng sản lượng xuất khẩu và giá bán qua Châu Âu lên lần lượt là 30% và 20%, nhưng thực tế không được như vậy.

Thực tế là sau những hành động bôi xấu con cá tra VN ở Thụy Điển và Đức, khiến hai thị trường này giảm từ 70 - 100% sản lượng cá tra xuất khẩu trong mấy tháng gần đây khiến DN dù được nói là “đây là tiêu chuẩn tự nguyện” vẫn không thể không chuẩn bị áp dụng tiêu chuẩn ASC nếu không muốn mất hai thị trường này.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Văn Kịch - Tổng giám đốc Cty cổ phần Cafatex (Hậu Giang), đặt vấn đề chi phí sản xuất tăng nhưng không ai bảo đảm người nuôi được bù đắp chi phí bỏ ra. Ngoài ra, hiện các thị trường như Mỹ, Nhật, Châu Âu đều đòi một quy chuẩn chất lượng riêng và gây khó cho DN.

Chủ tịch Hội Nghề cá VN Nguyễn Việt Thắng cho biết sẽ đề xuất “liên thông” các tiêu chuẩn nhằm gỡ khó cho người nuôi, DN trong việc phải đáp ứng quá nhiều yêu cầu chất lượng từ thị trường. “Ví dụ, chứng nhận ASC có nhiều điểm giống với Global GAP. Vậy DN đã có Global GAP, giờ muốn có ASC thì chỉ phải xây dựng thêm điểm khác biệt giữa hai chứng nhận” - ông Thắng cho hay.

Còn theo ông Phạm Anh Tuấn - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, VN sẽ xây dựng bộ tiêu chuẩn VietGAP cho cá tra và lấy đó làm bộ tiêu chuẩn nền tảng để liên kết với các bộ tiêu chuẩn quốc tế khác. Cụ thể, người nuôi cá sẽ chỉ thực hiện những chỉ tiêu mà trong bộ tiêu chuẩn của từng nước như GlobalGAP, ASC... yêu cầu mà trong VietGAP chưa có.

(Theo Diễn đàn doanh nghiệp)