Quản lý công trình trọng điểm quốc gia : Tránh lách luật, trục lợi

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Trao đổi với PV bên hành lang kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XII, ông Nguyễn Đình Xuân - Ủy viên UB Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho rằng: Nghị quyết số 66/QH11 ngày 29/6/2006 của Quốc hội về dự án, công trình quan trọng quốc gia trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư cần phải khắc phục tình trạng lách luật để trục lợi, tránh tình trạng khi phát hiện sai, truy trách nhiệm thì những người có trách nhiệm lại bảo: “Địa phương họ làm đúng, khổ thế !”.

- Ông đánh giá thế nào về tiêu chí đánh giá dự án, công trình quan trọng quốc gia mà Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 66/QH11 ngày 29/6/2006 của Quốc hội về dự án, công trình quan trọng quốc gia trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư đưa ra ?

Đối với các công trình mang tính định lượng về vốn thì không khó nhưng đối với các dự án mang tính định tính như ảnh hưởng đến môi trường, an ninh quốc phòng, văn hóa... thì cần quy định rõ hơn trong luật là cơ quan nào có ý kiến đó là công trình trọng điểm quốc gia. Cần có cơ chế xác định cụ thể để không phải xảy ra tranh cãi. Nhạy cảm về tiêu chí nào thì Quốc hội giao cho Ủy ban đó được quyền giám sát và cho ý kiến.

Mặt khác phải có kế hoạch trước là trong nhiệm kỳ này chúng ta làm những nội dung gì để các đại biểu có sự chuẩn bị, nghiên cứu. Chẳng hạn đối với vấn đề đường sắt cao tốc Bắc- Nam được tranh luận rất nhiều thời gian vừa qua, Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng nói chương trình đường cao tốc có từ năm 2002, nhưng lại không đưa vào chương trình của Quốc hội. Nếu đưa vào sớm thì Quốc hội mới chủ động phân công giám sát và xin ý kiến các chuyên gia, như vậy chắc đã không xảy ra tranh cãi căng thẳng như vừa rồi.

- Theo ông làm thế nào để hạn chế tình trạng chia nhỏ dự án để lách luật ?

Có nhiều ý kiến cho rằng đối với các dự án liên kết nên xem là một. Hay tiêu chí về chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng trong cùng một khu vực, trong cùng một chu kỳ đầu tư là bao nhiêu năm thì những dự án nhỏ đó phải xem là cùng một dự án. Tránh tình trạng luật quy định từ 200 ha trở lên thì họ chia lẻ thành ba bốn dự án, mỗi dự án 70-80 ha. Trên thực tế, một số dự án chuyển đổi trồng cao su thời gian vừa qua họ đã chia nhỏ thành 999 ha/ dự án (dự thảo luật quy định 1.000 ha- PV) để lách luật mà về bản chất đó vẫn là những dự án lớn thuộc công trình quan trọng quốc gia trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư. Cộng dồn để có chủ trương đúng.

Ở đây tôi cũng phải lưu ý, lâu nay chúng ta biết đến khái niệm lopbi để nói về một nhóm lợi ích nào đấy, cá nhân nào đấy tìm cách đưa ý tưởng của mình vào văn bản pháp luật của Quốc hội để trục lợi. Lần đầu tiên nó thể hiện rõ trong dự thảo nghị quyết lần này. Tại sao cao su lại được đưa ra khỏi dự án đầu tư sử dụng đất có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất rừng trong phân loại dự án công trình có ảnh hưởng lớn đến môi trường hoặc tiềm ẩn khả năng ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường. Cần phải làm rõ việc “trừ trồng cao su trên đất rừng sản xuất” có lợi cho ai ? Tại sao cao su lại được ưu tiên hơn các cây khác thì chưa có một lý giải rõ ràng ? Những phức tạp trong vấn đề chuyển đổi trồng cây cao su trong thời gian vừa qua đã bộc lộ. Một ông chủ chuyển đổi đất rừng trồng vài nghìn ha cao su đã có lợi hàng tỷ đồng. Đấy là những lợi ích cần hạn chế nếu không vài năm sau nếu nghị quyết được thông qua đến khi phát hiện sai, truy trách nhiệm thì những người có trách nhiệm lại bảo: “Địa phương họ làm đúng, khổ thế !”

- Việt Nam đã trở thành thành viên của WTO, theo ông chúng ta có nên nới lỏng quy định đầu tư ra nước ngoài ?

Trong điều kiện của chúng ta hiện nay, do còn hạn chế về tiềm lực tài chính cũng như kinh nghiệm, đầu tư ra nước ngoài rủi ro lớn và bản thân chúng ta vẫn đang thiếu vốn. Vì vậy đầu tư ra nước ngoài cần tính toán cụ thể nếu lợi hơn trong nước ở nhiều mặt thì mới làm. Theo tôi Nghị quyết cố gắng làm chặt để hạn chế đầu tư ra nước ngoài, đặc biệt là các dự án lớn cần Quốc hội cho ý kiến.

- Đối với tiêu chí quy mô vốn thì nên áp dụng số tuyệt đối hay là tính %, thưa ông ?

Theo dự thảo Nghị quyết, quy mô tổng vốn đầu tư ra nước ngoài từ ba mươi lăm nghìn tỷ đồng Việt Nam (35.000 tỷ đồng) trở lên (theo thời giá tháng 6 năm 2010) đối với dự án, công trình có sử dụng từ ba mươi phần trăm (30%) vốn nhà nước trở lên trên tổng vốn đầu tư ra nước ngoài của dự án, công trình. Theo tôi, dự án, công trình trong nước nên theo số tuyệt đối. Đối với các dự án, công trình đầu tư ra nước ngoài thì cả hai. Dự án nước ngoài phải chặt hơn. Đỡ gây ra những tranh cãi và lách luật.

- Xin cảm ơn ông!

(Theo Diễn đàn doanh nghiệp)