Vụ Vinashin: “Kiểm toán Nhà nước chưa làm hết trách nhiệm”

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Đại Biểu Quốc hội Đinh Xuân Thảo, Viện Trưởng Viện nghiên cứu Lập pháp trao đổi với báo chí về trách nhiệm của Kiểm toán Nhà nước trong vụ Vinashin bên lề Hội thảo lấy ý kiến đóng góp xây dựng dự án Luật Kiểm toán độc lập, tại Hà Nội.

Nhìn lại bức tranh tổng thể của Vinashin, trách nhiệm của Kiểm toán Nhà nước trong sự việc này ra sao?

Thực ra, trong việc kiểm toán Vinashin và các tập đoàn, tổng công ty nói chung, khách quan mà nói Kiển toán đã làm khá tốt.

Trong giám sát của UB Kinh tế, 6 tháng cuối năm 2009, tập trung vào việc sử dụng vốn của nhà nước đối với các tập đoàn, tổng công ty của nhà nước. Chúng tôi đã dựa vào số liệu của cơ quan kiểm toán, biết rất nhiều doanh nghiệp lớn làm ăn toàn lỗ, lãi thì ít, toàn âm.

Nhưng kiểm toán chỉ dừng tới việc sử dụng vào việc gì, còn hiệu quả như thế nào thì kiểm toán cũng chưa tính đến được. Vinashin còn có nhiều vấn đề, trong đó việc làm ăn không có hiệu quả. Việc phân tích hiệu quả của sử dụng đồng vốn đúng là còn chưa rõ.

Theo ông, Vụ Vinashin vừa qua, Kiểm toán Nhà nước đã làm hết trách nhiệm chưa?

Tôi cho rằng chưa hết trách nhiệm, mặc dù vấn đề này đã được nhắc đến nhiều, đại biểu Quốc hội đã nêu tại nghị trường rồi, nhưng các cơ quan quản lý không chú trọng làm sáng tỏ. Mà để cho bên UB Kiểm tra Trung ương Đảng tiến hành mới phát hiện, phanh phui được ra vấn đề này.

Là một đại biểu quốc hội, cũng đi tiễp xúc cử chi, cách đây 3 năm tôi có tiếp xúc với một số giảng viên của trường Đại học Kinh tế Quốc dân và trường Bách Khoa họ có khuyên, nên xem lại mô hình tập đoàn. Vì mô hình này các nước đã đi qua rất lâu rồi, mà bây giờ chúng ta đang học thì liệu nó có phù hợp với tình hình của mình hay không?

Hiện nay, có vấn đề là doanh nghiệp nhà nước hoạt động theo mô hình công ty là có Luật Doanh nghiệp. Còn tập đoàn chưa có luật vì chỉ là thí điểm, dự kiến 2, đến 3 nhưng sau đó đã lên đến vài chục tập đoàn. Chưa có một kết luận, mô hình tập đoàn đúng hay không đúng, và phát triển theo hướng nào. Vừa rồi, chính phủ mới ra nghị định về tổ chức mô hình tập đoàn.

Chuyện Vinashin xẩy ra như thế, nhiều ý kiến cho rằng, kiểm điểm trách nhiệm thuộc về ai, như thế nào rất khó vì nó hoạt động ngoài luật. Thực ra không có luật trực tiếp, nhưng các luật khác liên quan vẫn có nhưng lại không tuân thủ.

Hàng năm, Kiểm toán Nhà nước đều có báo cáo lên Quốc hội. Nhưng tại sao những bản báo cáo này lại không được công bố hoặc không xử lý ngay, để đến bây giờ chúng ta mới biết?

Từ khi luật thực hành tiết kiệm chống lãng phí năm 2005 có hiệu lực từ 1/6/2006. Hàng năm, Chính phủ, cụ thể là Bộ Tài chính đều có báo cáo trước Quốc hội về thực hành tiết kiệm chống lãng phí, kèm theo đó là có báo cáo của Kiểm toán Nhà nước.

Chúng tôi thấy, có không ít, cơ quan, doanh nghiệp để thất thoát tài sản lớn, phải thu hồi, nhưng việc thu hồi lại chưa làm tốt. Còn số liệu đưa ra về kiểm toán gửi cho Quốc hội hàng năm, tất nhiên, không phải mọi số liệu đều công bố, chủ yếu là để thực hiện quyết toán. Mà theo Luật Ngân sách là sau 18 tháng mới quyết toán. Ở địa phương là sau 12 tháng, cấp bộ là 16 tháng, còn Quốc hội là 18 tháng. Chủ yếu kiểm toán mà cung cấp tài liệu lâu nay chỉ là kết quả kiểm toán hàng năm thực hiện chi tiêu khoản tiền ngân sách cấp.

Còn Vinashin là doanh nghiệp, vốn một phần của nhà nước, một phần họ huy động. Ví dụ họ đi vay ngoài nhiều triệu đô la, được bảo lãnh của Chính phủ nhưng đây không phải là tiền ngân sách. Tuy nhiên, nếu làm ăn thua thiệt thì Chính phủ vẫn phải chịu trách nhiệm. Kiểm toán Vinashin chưa kiểm toán tổng thể. Thông thường khi doanh nghiệp có vấn đề thì mới kiểm toán tổng thể.

Cảm ơn ông!

(tamnhin)