Ông Ngô Thịnh Đức, Thứ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải  cho biết, Quyết định số 140/QĐ - TTg ngày 14/1/2010 về việc phê duyệt Quy hoạch chi tiết TĐBCT Bắc Nam phía Đông không chỉ “vẽ” nên diện mạo, mà còn có thể chỉ ra được những cơ hội đầu tư vào tuyến đường bộ xuyên Việt thứ ba này.

Theo đó, TĐBCT Bắc - Nam phía Đông dài 1.811 km có điểm đầu tại nút giao Pháp Vân (giao giữa đường vành đai III TP. Hà Nội) và điểm cuối tại nút giao Chà Và, ở phía Bắc Dự án Cầu Cần Thơ. Tuyến đường được chia thành 16 phân đoạn với quy mô phổ biến 4 - 6 làn xe.

Đó là các đoạn: Pháp Vân - Cầu Giẽ dài 30 km, có tổng mức đầu tư (TMĐT) 1.350 tỷ đồng; Cầu Giẽ - Ninh Bình dài 50 km, TMĐT 9.650 tỷ đồng; Ninh Bình - Thanh Hóa dài 121 km, TMĐT 25.289 tỷ đồng; Thanh Hóa - Hà Tĩnh dài 97 km, TMĐT 19.852 tỷ đồng; Hà Tĩnh - Quảng Bình dài 145 km, TMĐT 25.362 tỷ đồng; Quảng Bình - Quảng Trị dài 117 km, TMĐT  12.051 tỷ đồng; Quảng Trị - Đà Nẵng dài 182 km, TMĐT 24.591 tỷ đồng; Đà Nẵng - Quảng Ngãi dài 130 km, TMĐT 25.035 tỷ đồng; Quảng Ngãi - Bình Định dài 170 km, TMĐT 29.750 tỷ đồng; Bình Định - Nha Trang dài 215 km, TMĐT khoảng 35.905 tỷ đồng; Nha Trang - Phan Thiết dài 226 km, TMĐT 35.708 tỷ đồng; Phan Thiết - Dầu Giây dài 98 km, TMĐT 16.170 tỷ đồng; Dầu Giây - Long Thành dài 43 km, TMĐT 16.340 tỷ đồng; Long Thành - Bến Lức dài 58 km, TMĐT 22.620 tỷ đồng; Bến Lức - Trung Lương dài 37 km, TMĐT 14.970 tỷ đồng, Trung Lương - Mỹ Thuận - Cần Thơ dài 92 km, TMĐT 26.700 tỷ đồng. Như vậy, nếu không có những thay đổi, phát sinh lớn, tổng kinh phí để xây dựng TĐBCT Bắc - Nam là 341.323 tỷ đồng.

Cần phải nói thêm rằng, tất cả các đoạn TĐBCT Bắc - Nam kể trên đều nằm trong Danh mục Dự án kêu gọi vốn đầu tư theo hình thức BOT ngành giao thông - vận tải và Danh mục quốc gia kêu gọi đầu tư nước ngoài giai đoạn 2010 - 2020. Điều này có nghĩa là, cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền (Bộ Giao thông - Vận tải) sẽ “mở rộng cửa” cho tất cả các nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư dưới các hình thức: BOT, BT, BTO, PPP... vào TĐBCT Bắc - Nam.

Điểm mới nhất trong phương án huy động vốn đầu tư được đề cập trong Quyết định số  140/QĐ - TTg chính là việc các nhà đầu tư cho thể tiếp cận các khoản vốn vay nước ngoài từ ngân sách nhà nước dưới hình thức Chính phủ cho vay lại hoặc bảo lãnh vay.

Bên cạnh 30 km đường bộ cao tốc đầu tuyến từ Pháp Vân đến Cầu Giẽ đã được xây dựng xong và 3 đoạn tuyến: Cầu Giẽ - Ninh Bình dài 50 km, Bến Lức - Trung Lương dài 37 km và TP.HCM - Dầu Giây - Phan Thiết dài 43 km  đang trong giai đoạn xây dựng, 12 đoạn tuyến còn lại đang tìm kiếm nguồn vốn đầu tư và nhà đầu tư.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, trong số 10 đoạn tuyến dự kiến đầu tư từ nay đến năm 2020, thực chất chỉ có 7 đoạn tuyến với lưu lượng phương tiện  năm 2020 vào khoảng 40.000 PCU/ngày đêm, là có tính khả thi tài chính tương đối. Nói “tương đối” là bởi, ngoài nguồn thu phí, các nhà đầu tư vẫn cần sự hỗ trợ lớn của Nhà nước về lãi suất, đất đai để có thể hoàn vốn dự án.

Nếu trừ 3 đoạn đang trong giai đoạn xây dựng; Cầu Giẽ - Ninh Bình, Long Thành - Dầu Giây, Trung Lương - Cần Thơ đang trong giai đoạn xây dựng, 4 đoạn tuyến còn lại là Ninh Bình - Thanh Hóa; Thanh Hóa - Vinh; Dầu Giây - Phan Thiết; Đà Nẵng - Quảng Ngãi  đều đã  được giao cho Tổng công ty Xi măng Việt Nam, Bitexco, Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam làm chủ đầu tư.

Tuy nhiên, theo ông Đức, cơ hội cho các nhà đầu tư tham gia đầu tư tại TĐBCT Bắc - Nam trong giai đoạn ngắn hạn vẫn còn rất lớn. Với tổng mức đầu tư lên tới hàng chục ngàn tỷ đồng cho mỗi đoạn tuyến, thời gian hoàn vốn kéo dài từ  20  đến 40 năm, không một nhà đầu tư nào có thể “độc lập tác chiến”. Tất cả các doanh nghiệp hiện đang được giao lập đề xuất dự án chỉ đóng vai trò đầu mối để kêu gọi vốn đầu tư dưới hình thức thành lập công ty cổ phần BOT.