Lãi suất huy động: Siết chặt vì cơ chế trần 150%

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Chỉ đạo thanh tra toàn diện các ngân hàng có lãi suất huy động VND từ 10,5%/năm trở lên là động thái mới nhất của Ngân hàng Nhà nước liên quan đến mặt bằng lãi suất.

Câu hỏi về sự cần thiết của tỉ lệ 150% lãi suất cơ bản ấn định lãi vay không quá 12%/năm lại được đặt ra.

Siết chặt

Nội dung chính trong văn bản số 9484 vừa được NHNN gửi tới các NHTM nhà nước, Vietcombank, Vietinbank và Hiệp hội Ngân hàng VN (VNBA) vỏn vẹn yêu cầu chỉ được áp dụng lãi suất huy động VND cao nhất dưới mức 10,5%/năm. Song với những trường hợp tăng lãi suất huy động từ mức 10,5%/năm trở lên, phá vỡ mặt bằng huy động trên thị trường, cơ quan thanh tra NHNN sẽ tiến hành xem xét toàn diện hoạt động của TCTD đó.

NHNN khẳng định việc ban hành văn bản hướng dẫn này là nhằm giúp các đơn vị hiểu đúng và thực hiện một cách thống nhất việc áp dụng lãi suất huy động VND theo ý kiến chỉ đạo của NHNN.
 
Trước đó, đồng thời việc điều chỉnh tăng lãi suất cơ bản VND lên 8%/năm cùng các mức lãi suất khác (có hiệu lực từ ngày 1.12), NHNN cũng chỉ đạo các NHTM nhà nước không được đưa lãi suất huy động VND vượt ngưỡng 10,5%/năm.

Song đến chiều ngày 3.12, theo tìm hiểu, một vài NHTM có tên trong danh sách trên vẫn giữ nguyên mức lãi suất 10,5%/năm cho nhiều kỳ hạn dài như trước đó. Cụ thể, tại Vietcombank, các kì hạn 24-60 tháng áp dụng cho cả khối khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghiệp đều có mức lãi suất 10,5%/năm.

Còn tại Vietinbank, dù áp dụng trần lãi suất có kỳ hạn ở mức 10,49%/năm cho cả khách hàng dân cư và tổ chức, mức lãi suất huy động thông thường tại sàn giao dịch Vietinbank các kỳ hạn 24-60 tháng vẫn có lãi suất 10,5%/năm.

Trong khi đó, tại HDBank, sản phẩm tiết kiệm và tiền gửi cá nhân chỉ có mức lãi suất tối đa 10,32%/năm và 10,44%/năm với sản phẩm tiết kiệm bậc thang theo tiền gửi. Dẫu vậy, động thái mới của NHNN bắt đầu tác động mạnh đến biểu lãi suất được điều chỉnh trong ngày 3.12 của các NHTMCP.

Dễ nhận thấy tại Techcombank, trần lãi suất huy động VND ban hành ngày 3.12 được điều chỉnh giảm 0,1%/năm, từ mức 10,35% niêm yết trong ngày 1.12 xuống còn 10,25%/năm. Như vậy, cộng với lãi suất thưởng tối đa 0,15%, trần lãi suất huy động VND tại Techcombank hiện giảm xuống còn 10,4%/năm. Trong biểu lãi suất huy động VND tại SeABank chính thức áp dụng từ ngày 3.12, trần lãi suất cũng được ấn định ở mức 10,49%/năm.
 
Rào cản 150%?

Lý giải về động thái mới đây của NHNN, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ - ông Nguyễn Ngọc Bảo cho rằng, các NHTM phải có mức chênh lệch lãi suất giữa đầu ra và đầu vào hơn 2%/năm mới đảm bảo hiệu quả và an toàn hoạt động kinh doanh.

Với trần lãi suất cho vay không vượt quá 12%/năm (tương đương 150% lãi suất cơ bản), các NHTM huy động vốn với mức lãi suất từ 10,5% trở lên là một hiện tượng không bình thường, có thể dẫn đến sự cạnh tranh không lành mạnh trong việc huy động vốn và có nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn hệ thống.
 
“Với chức năng giám sát an toàn hoạt động kinh doanh đối với các NHTM, NHNN có trách nhiệm và quyền hạn phải tiến hành thanh tra nhằm làm rõ nguyên nhân của việc huy động lãi suất cao và xử lý kịp thời các nguy cơ có thể xảy ra đối với thị trường cũng hệ thống ngân hàng” – ông Nguyễn Ngọc Bảo trả lời trong buổi giao lưu trực tuyến do VnEconomy tổ chức ngày 3.12.

Song cũng chính ông Nguyễn Ngọc Bảo khẳng định, việc điều chỉnh tăng lãi suất cơ bản mới đây được căn cứ vào cung cầu vốn của thị trường và nhằm kiểm soát tốc độ tăng trưởng tín dụng ở mức hợp lý, tạo điều kiện cho các NH huy động vốn và thực tế đang được thị trường chấp nhận. Dẫu vậy cơ chế theo trần tỉ lệ 150% lãi suất cơ bản hiện vẫn đang gây ra nhiều thắc mắc.

Có ý kiến cho rằng, cơ chế này hiện không phản ánh thực trạng cơ chế thị trường và làm khó các NHTM cũng như DN. Việc áp dụng trở lại cơ chế trần theo tỉ lệ 150% lãi suất cơ bản vào năm 2007 theo như nhiều ý kiến mang lại hiệu quả lớn đối phó với tình hình lạm phát.

Nhưng, như ông Lê Xuân Nghĩa - Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia - nhận định, cần phải sớm chấm dứt các trần lãi suất (trần lãi suất cho vay theo luật và trần lãi suất tiền gửi theo mệnh lệnh hành chính) và thực hiện lãi suất như trước đây. Đây là tiền đề để ổn định lãi suất và tỉ giá hối đoái.

(Báo Lao Động)