Nên xã hội hóa hình thành quỹ bình ổn giá

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Trao đổi với Báo DĐDN, ông Vũ Vinh Phú - Chủ tịch Hiệp hội siêu thị Hà Nội cho rằng với việc thành phố Hà Nội ứng 400 tỷ đồng để bình ổn giá trong dịp Tết Tân Mão thì chỉ số giá tiêu dùng tháng Tết vẫn sẽ tăng từ 2-3%.

- Theo kế hoạch thành phố Hà Nội ứng 400 tỷ đồng để bình ổn giá Tết Tân Mão, theo ông với việc chi mạnh tay như vậy có khắc phục được tình trạng tăng giá đột biến trong dịp Tết năm nay ?

Không chỉ ứng trước tiền cho các DN vay với lãi suất 0%, Sở Công Thương TP Hà Nội cũng đã phối hợp với các quận, huyện, DN khảo sát, lựa chọn địa điểm để mở rộng mạng lưới bán hàng theo chương trình bình ổn giá. Đây là sự chuẩn bị cần thiết bởi tổng mức lưu chuyển hàng hóa bán lẻ tại Hà Nội trong tháng Tết Tân Mão 2011 dự kiến tăng khoảng 20-22% so với các tháng trong năm. Riêng tháng Tết mức doanh thu bán lẻ dự kiến đạt trên 20.200 tỷ đồng/tháng. Tuy nhiên với 400 tỷ đồng nếu chỉ tập trung riêng cho tháng Tết cũng mới chiếm khoảng 5% tổng mức lưu thông hàng hóa bán lẻ, chủ yếu tập trung vào 9 nhóm mặt hàng thiết yếu như gạo, thịt gia súc, thịt gia cầm, thủy hải sản, dầu ăn, rau củ... trong khi đó có tới hàng trăm mặt hàng thiết yếu cần được cung ứng trong dịp Tết.

Qua quan sát chúng tôi thấy rằng tốc độ tăng giá dịch vụ còn lớn hơn nhiều so với tăng giá hàng hóa. Chính vì vậy rất khó có thể can thiệp được nhiều vào thị trường nhất là trong bối cảnh thiên tai tác động rất lớn đến miền Trung thời gian vừa qua cũng như hiện tại lãi suất ngân hàng, tỷ giá USD tăng mạnh đẩy chí phí vốn lên nhiều. Theo tôi chỉ số giá tiêu dùng trong tháng Tết có thể sẽ tăng 2-3%.

- Như vậy có nghĩa là với mô hình quỹ bình ổn như hiện nay chưa thể can thiệp nhiều vào thị trường ?

Nhu cầu về hàng hóa tiêu dùng trong tháng Tết thường cao hơn rất nhiều so với các tháng khác trong năm. Chẳng hạn như thịt lợn khoảng 10.000 tấn lợn hơi/tháng, dự kiến tháng Tết có thể lên tới 12.000 tấn/tháng; thịt trâu, bò khoảng 2.000 tấn/tháng, Tết có thể lên 3.000 tấn/tháng; thịt gia cầm dự kiến tiêu thụ khoảng 3.500 tấn thịt/tháng, tháng Tết có thể lên tới 6.000 tấn. Với các loại thịt, hiện tại các cơ sở sản xuất trên địa bàn Hà Nội chỉ đáp ứng được 70% nhu cầu tiêu thụ, chủ yếu từ các cơ sở giết mổ tập trung, 30% còn lại được cung ứng từ các tỉnh giáp ranh Hà Nội.

Chủ trương thành lập các quỹ bình ổn giá là cần thiết, nhất là trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động. Tuy nhiên với cách chi cho bình ổn giá hàng hóa còn nhỏ bé, mang tính bao cấp như hiện nay rất dễ nảy sinh cơ chế xin - cho dẫn tới hiệu quả sử dụng không cao, thậm chí còn lãng phí. Tôi nghĩ rằng cần xã hội hóa việc hình thành các quỹ bằng cách trích từ lợi nhuận trước thuế của DN một cách hợp pháp, đặc biệt là các DN lớn, DN đầu nguồn của các loại vật tư, hàng hóa thiết yếu. Như vậy giảm bớt bao cấp của Nhà nước, đồng thời mở rộng được quy mô. Có ba nguyên tắc để bình ổn giá là: mua hàng hóa sớm; lực lượng áp đảo; đưa ra thị trường đúng lúc. Chỉ khi nào lực lượng hàng hóa bình ổn có tỷ lệ áp đảo khoảng 60-70% thị trường thì mới có thể làm chủ thị trường, điều tiết được cung cầu hàng hóa để phục vụ nhân dân và xã hội.

Về lâu dài, Nhà nước cũng như các địa phương nên tập trung vào đầu tư cơ sở hạ tầng thương mại như kho dự trữ, chợ đầu mối, sàn giao dịch hàng hóa... Hiện nay vẫn còn khoảng 40-50% số chợ ở VN xuống cấp nghiêm trọng không đủ điều kiện để đảm bảo cho hoạt động mua bán thường xuyên tại địa phương.

- Vậy vai trò của các siêu thị trong việc bình ổn giá trong dịp Tết như thế nào, thưa ông ?

Hiện nay các siêu thị đang phải đau đầu với bài toán lãi suất và tỷ giá. Tỷ trọng vốn vay ngân hàng và vốn vay các nguồn khác trong thương mại bán lẻ có hai hình ảnh trái ngược nhau. Các siêu thị trung bình như Intimex, Fivimart, tỷ trọng vốn vay thấp, khoảng 10-20% trong khi các siêu thị nhỏ như Thái Hà, Quan Nhan... tỷ trọng vốn vay cao từ 30-40%. Nếu tỷ trọng vốn vay càng cao thì sức cạnh tranh về giá của hàng hóa trong siêu thị sẽ giảm, khó có thể cạnh tranh với các siêu thị có vốn đầu tư của các tập đoàn phân phối bán lẻ nước ngoài. Lãi suất cao cũng sẽ góp phần đẩy giá hàng hóa lên.

Qua khảo sát đến lúc này chúng tôi thấy các siêu thị đều có sự chuẩn bị tương đối tốt cho việc phục vụ nhu cầu của người tiêu dùng. Chính vì vậy nếu có biến động về giá thì mức tăng trong hệ thống siêu thị sẽ chậm hơn thị trường tự do bên ngoài. Thực tế nếu không có quỹ bình ổn giá thì các siêu thị cũng đều phải có kế hoạch riêng trong việc chuẩn bị cung ứng hàng hóa trong dịp Tết. Tuy nhiên với việc số lượng các siêu thị mới chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong hệ thống lưu chuyển hàng hóa thì vai trò của các siêu thị chủ yếu là thực hiện văn minh thương mại hơn là bình ổn giá.

- Xin cảm ơn ông !