Tập trung giải ngân các dự án lớn

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Đầu tư nước ngoài sụt giảm, hàng loạt dự án lớn triển khai chậm, Bộ Kế hoạch - đầu tư đã cử nhiều đoàn công tác đến các tỉnh thành tìm cách thúc đẩy giải ngân dòng vốn này. Bà Nguyễn Thị Bích Vân - phó cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch - đầu tư - cho biết:

- Trong hai, ba năm vừa qua có hiện tượng các địa phương cấp rất nhiều dự án lớn, trong đó nhiều dự án có quy mô trên 1 tỉ USD. Hiện chúng tôi đang tổng hợp những dự án lớn có tổng vốn hơn 70 tỉ USD. Đây là nguồn rất tốt giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nếu công tác giải ngân tốt. Bản thân những dự án này mà làm tốt cũng sẽ tạo dựng hình ảnh hấp dẫn cho môi trường đầu tư VN.

Tiếc là thời gian gần đây những dự án càng lớn thì tốc độ giải ngân càng chậm. Thậm chí có những dự án lớn chưa hề triển khai đồng vốn nào. Một số địa phương cũng nhận thức được tình hình này và đang rà soát, tổng hợp số liệu các dự án cần quan tâm để xem những dự án này còn có thể triển khai hay cần biện pháp kiên quyết hơn như rút giấy phép.

Đây là một trong những công tác trọng tâm của xúc tiến đầu tư trong giai đoạn này, khác với trước đây là chỉ tập trung xúc tiến làm sao để có càng nhiều dự án càng tốt. Đã đến lúc xem lại hiệu quả thực tế là gì. Xúc tiến bây giờ không chỉ là tìm dự án mới mà là chăm sóc nhà đầu tư, giúp họ triển khai dự án đúng tiến độ, đúng cam kết, đúng định hướng chúng ta đặt ra ban đầu.

Thưa bà, có ý kiến cho rằng con số giải ngân 8,4 tỉ USD từ đầu năm đến nay cao hơn thực tế, Cục Đầu tư nước ngoài có quan điểm thế nào?

- Tình hình thực hiện giải ngân vốn cũng thật khó có con số chính xác lúc này vì một số địa phương có số dự án lớn như TP.HCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu chưa thể tổng hợp kịp mà chỉ ước lượng. Đã ước lượng thì các địa phương thường đưa con số cao hơn thực tế.

Muốn tổng hợp chính xác phải thu thập số liệu từ chính chủ đầu tư, phải có báo cáo của doanh nghiệp mới biết họ đã đưa được bao nhiêu vốn vào dự án, máy móc nhập vào thế nào... Chúng tôi đã gửi biểu mẫu nhưng không có nhiều địa phương báo cáo theo đó. Vì thế con số giải ngân hiện nay chưa thật sự chuẩn.

Sau khi rà soát, theo bà, nguyên nhân các dự án giải ngân chậm là do đâu?

- Yếu tố khách quan là do khủng hoảng tài chính, một số nhà đầu tư khó khăn do tập đoàn mẹ cũng khó khăn. Họ khó giữ được cam kết về tiến độ. Nhưng cũng có một số trường hợp nấn ná triển khai không phải vì họ thiếu vốn mà do năng lực kỹ thuật để triển khai dự án, có thể hiểu là họ không chuyên nghiệp nên thấy khó khăn thì tìm đối tác khác huy động vốn hoặc chuyển nhượng...

Vấn đề của cơ quan quản lý là tìm hiểu lý do thật sự ở chỗ nào. Nhà đầu tư không có năng lực thì chúng ta cũng có nhiều cách để giải quyết. Hiện nay, thật sự vấn đề tìm nguồn vốn cũng không phải quá khó nếu dự án khả thi, hoặc giúp họ tìm đối tác khác, thậm chí rút giấy phép để trao dự án đó cho nhà đầu tư có năng lực hơn.

Hiện nay những dự án lớn gặp khó khăn đều gửi đơn đề nghị giãn tiến độ, tuy nhiên chúng ta phải thật sự tinh trong cách nhìn nhận. Họ có khó khăn thật và tích cực tìm kiếm nguồn vốn, khắc phục khó khăn hay chần chừ để tìm cách chuyển nhượng là vấn đề phải tìm hiểu kỹ. Chúng ta có thể tạo điều kiện để nhà đầu tư giãn ra nhưng không thể vô thời hạn được. Chấm dứt một dự án là việc cực chẳng đã và rất tốn kém.

Địa phương cũng mong muốn có nhà đầu tư khác tiếp nhận dự án tốt hơn là thanh lý, nhưng cũng không thể không có biện pháp kiên quyết. Nếu không thì mất cơ hội cho nhà đầu tư khác, cơ hội để địa phương phát triển, kể cả cơ hội cho doanh nghiệp VN. Vì tôi biết một số doanh nghiệp trong nước có khả năng thực hiện dự án lớn, trong khi những vị trí đẹp đã cấp cho nhà đầu tư nước ngoài, họ không còn cơ hội nữa là không công bằng.

Trước đây có nhiều dự án lớn vào bất động sản hoặc hóa dầu, nay thì nhiều dự án nhỏ vào lĩnh vực dịch vụ, xuất nhập khẩu thay vì sản xuất như định hướng của ta. Liệu có mất cân đối trong các lĩnh vực thu hút đầu tư nước ngoài?

- Hiện nay cũng chưa thật sự có sự mất cân đối giữa việc thu hút đầu tư vào lĩnh vực sản xuất với dịch vụ, bất động sản. Ví dụ như vừa qua chúng ta cũng thu hút được những dự án lớn như dự án điện Mông Dương, thép ở Nghệ An... Ở phía Nam đúng là đang có hiện tượng nhà đầu tư nước ngoài chuyển mạnh vào dịch vụ, phân phối hơn sản xuất. Đây cũng là nhu cầu thị trường thôi.

Thật ra giai đoạn trước các dự án sản xuất đã tập trung khá nhiều vào phía Nam, khu công nghiệp phát triển rất mạnh. Đầu tư vào lĩnh vực dịch vụ cũng là một trọng tâm thu hút của VN để chuyển đổi cơ cấu. Vấn đề là phải chú ý đến dịch vụ có giá trị gia tăng cao, chỉ gia công thuần túy hoặc nhập khẩu thì không ưu tiên nữa.

(Báo Tuổi Trẻ)