Tranh thủ suy thoái kinh tế để đầu tư hạ tầng giao thông

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

“Suy thoái kinh tế là thời điểm để các quốc gia cấu trúc lại nền kinh tế, trong đó có đầu tư cho cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông - vận tải (GTVT). Việt Nam cũng đang thực hiện theo hướng này”, Bộ trưởng Bộ GTVT Hồ Nghĩa Dũng phát biểu.

Bộ trưởng Bộ GTVT Hồ Nghĩa Dũng

Để kích cầu đầu tư, nhiều nước đang tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông, trong khi đó, có ý kiến cho rằng, Việt Nam bỏ lỡ cơ hội này, thưa ông?

Chúng ta không hề bỏ lỡ cơ hội, mà đang tận dụng tối đa cơ hội suy thoái kinh tế để tập trung nâng cấp cơ sở hạ tầng giao thông. Cụ thể, thực hiện gói kích cầu, Chính phủ ưu tiên vốn cho lĩnh vực GTVT, trong đó tập trung cho dự án lớn như đường cao tốc, cảng nước sâu, sân bay và và giao thông nông thôn.

Năm 2009, nguồn vốn trái phiếu chính phủ sẽ tập trung khoảng 6.000 tỷ đồng cho riêng giao thông nông thôn, chiếm gần 50% tổng nguồn vốn trái phiếu chính phủ phân cho ngành giao thông. Chúng tôi đặt mục tiêu giải ngân nguồn vốn trái phiếu chính phủ gấp khoảng 1,5 lần năm 2008.

Bộ trưởng nói rằng chúng ta không bỏ lỡ cơ hội, song trên thực tế, nguồn vốn ODA giải ngân cho các công trình giao thông vẫn rất thấp?

Đúng là ngành GTVT thực hiện giải ngân vốn ODA chưa cao, nhưng khối lượng giải ngân 5 tháng đầu năm vẫn gấp 1,5 lần so với cùng kỳ năm 2008, đặc biệt là nguồn vốn do Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) tài trợ.

Nhưng nguồn vốn do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ lại giải ngân lại rất thấp?

Nguồn vốn ODA do WB tài trợ giải ngân chưa đạt yêu cầu đề ra xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó, chủ yếu do thủ tục giải ngân của WB có sự khác biệt với quy trình, thủ tục của Việt Nam. Tất cả các quy trình giải ngân, đặc biệt là vấn đề giải phóng mặt bằng, sau khi hoàn thiện đều phải đưa qua tổng hành dinh của WB để thẩm định lại, nên cũng mất thêm thời gian. Tuy nhiên, sau khi hai bên thống nhất quan điểm, việc giải ngân diễn ra bình thường theo đúng kế hoạch.

Khi thu nhập bình quân đầu người trên 1.000 USD/năm thì nguồn vốn ODA sẽ giảm xuống. Thưa Bộ trưởng, khi đó, chúng ta sẽ huy động nguồn vốn nào để tập trung đầu tư nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng?

Nguồn vốn ngân sách hàng năm tiếp tục được tập trung cho giai đoạn chuẩn bị đầu tư, đáp ứng đủ vốn cho công tác giải phóng mặt bằng và vốn đối ứng, trong khi phần xây dựng công trình vẫn sử dụng vốn ODA. Khi nguồn vốn ODA giảm dần, chúng tôi sẽ tìm kiếm nguồn vốn khác. Hiện tại, có nhiều tổ chức quốc tế sẵn sàng cho Việt Nam vay vốn để nâng cấp cơ sở hạ tầng với lãi suất cao hơn vốn ODA, nhưng rẻ hơn lãi suất thương mại hay lãi suất trái phiếu.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng tập trung khai thác nguồn vốn từ doanh nghiệp. Các công trình xây dựng đường cao tốc, đòi hỏi nguồn vốn đầu tư rất lớn, thời gian thu hồi vốn lâu sẽ sử dụng vốn ngân sách, còn các công trình giao thông nhỏ hơn sẽ huy động doanh nghiệp bỏ vốn thực hiện.

Để khuyến khích doanh nghiệp bỏ vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, ngoài các chính sách hỗ trợ hiện hành của Nhà nước, sẽ có thêm chính sách cho doanh nghiệp kinh doanh từ quỹ đất, từ dịch vụ trên đường giao thông.

Để đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn xây dựng cơ bản, ngoài nguồn vốn, năng lực nhà thầu cũng đóng vai trò quyết định. Về vấn đề này, Bộ trưởng từng nói rằng, năng lực nhà thầu của Việt Nam vẫn rất thấp?

Năng lực nhà thầu của Việt Nam vẫn rất hạn chế, song so với 2 - 3 năm trước thì đã có cải thiện đáng kể. Hiện tại, các nhà thầu xây lắp trong nước mặc dù đạt lợi nhuận chưa cao, nhưng đã bắt đầu có lãi, nên đã giảm được số lỗ luỹ kế từ những năm trước để lại và tình hình tài chính đã tương đối lành mạnh.

Bộ trưởng nghĩ thế nào khi đến giờ, chúng ta chưa có nổi 1 km đường cao tốc?

Trung Quốc bắt đầu xây dựng đường cao tốc từ những năm 80 của thế kỷ trước. Vào thời điểm này mà ngành GTVT không tập trung xây dựng đường cao tốc là có lỗi với đất nước. Chính vì vậy, chúng tôi đã xây dựng chiến lược phát triển đường bộ cao tốc, trong đó tập trung xây dựng tuyến cao tốc Bắc - Nam và các tuyến nối Hà Nội và TP.HCM với các đô thị vệ tinh. Tôi hy vọng, trong vòng 4 - 5 năm nữa, Việt Nam sẽ có mạng lưới đường cao tốc và 10 - 15 năm sau sẽ có mạng lưới đường cao tốc như Trung Quốc bây giờ.

(Theo Mạnh Bôn // Báo đầu tư)