Cấm huy động và cho vay vàng: Lãng phí tài nguyên vốn?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

TS. Lê Xuân Nghĩa, Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia:

Tín dụng vàng có tính nhất thời

Khi nói đến huy động và cho vay, ít ai nghĩ đến chuyện huy động và cho vay vàng. Mặc dù vàng rất quý, là một loại tiền tệ nhưng không ai tạo cho nó một khả năng trở thành một công cụ tín dụng thực sự. Lý do là việc cân đong, đo đếm chuẩn hóa chất lượng đến việc biến vàng thành tài sản linh hoạt như tiền (chuyển khoản, công tác hạch toán, bút toán…) rất phức tạp. Chính vì thế, nhiều nước có khối lượng vàng trữ trong dân cư rất lớn nhưng người ta không nghĩ đến chuyện huy động và cho vay vàng.

Trong khi đó, ở nước ta khối lượng vàng trong dân, nhất là vàng có tính chất nhàn rỗi rất lớn. Nếu các NHTM cảm thấy họ có thể huy động và cho vay được bằng vàng, nên cho phép họ làm, miễn là có lãi, có lợi cho cả người gửi, người vay và cả tổ chức trung gian là NH. Nhưng đó chỉ là những biện pháp có tính tạm thời trong một giai đoạn cụ thể. Về dài hạn, nguồn vay và cho vay chủ yếu thực hiện bằng tiền tệ.

Khi kinh tế thế giới suy thoái người dân đầu cơ mạnh vào những công cụ có giá trị cất trữ như vàng khiến cho nhiều người cảm thấy vàng trở nên quan trọng. Nhưng trên thực tế trong những điều kiện bình thường, giá trị của vàng không cùng chiều với tăng trưởng kinh tế quốc gia. Vàng chỉ là kênh để người dân lẩn tránh tạm thời thay vì đầu tư vào những khu vực rủi ro khác.

Cấm huy động và cho vay vàng chưa chắc người dân chuyển hóa vàng ra VNĐ để gửi NH. Ảnh: LÃ ANH

Th.S Nguyễn Khắc Quốc Bảo, Trường Đại học Kinh tế TPHCM:

Giao quyền tự quyết cho NH

Việc cấm các NH huy động và cho vay vàng xuất phát từ việc khi giao dịch vàng tài khoản không còn tất yếu nhu cầu giao dịch vàng vật chất cũng giảm. Hơn nữa, hiện nay khi các kênh đầu tư như chứng khoán, bất động sản… vẫn chưa rõ ràng, người dân vẫn có tâm lý muốn trú ẩn dưới dạng vàng. Nhu cầu vàng vật chất tiết kiệm tại các NHTM rất cao nhưng bản thân NH không tìm được đầu ra, trong khi người dân ai cũng muốn giữ vàng càng khiến bài toán huy động và cho vay bằng vàng khó tìm được lời giải.

Theo NHNN, tín dụng vàng nhiều rủi ro và không mang lại lợi ích cho nền kinh tế, mong người dân có tiền nên bung tiền ra làm ăn hoặc đầu tư vốn vào kênh gián tiếp giúp phát triển kinh tế chứ không nên cất trữ dưới dạng vàng. Vấn đề ở đây là cần tuyên truyền và gắn liền với vai trò các NHTM trong việc cân đối cung cầu kênh vốn đặc thù này. NHNN nên để các NHTM được quyền tự quyết về hoạt động này bằng công cụ lãi suất. Làm như vậy cung cầu không bị bóp méo, còn người dân có nhiều cơ hội để lựa chọn đầu tư hoặc bảo toàn vốn.

Ông Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế Trung ương:

Cân nhắc kỹ tác động

Việc NHNN nghiên cứu cấm các NHTM huy động và cho vay vàng cũng có cái lý khi chính hoạt động này đã từng gây sóng gió trên thị trường vàng hồi năm ngoái, khiến giá vàng leo thang và nhiều doanh nghiệp kinh doanh vàng gần như phá sản. Từ năm 1994 Chính phủ đã có quyết định cấm dùng ngoại tệ khác để mua bán trên thị trường nhưng thực tế đến nay việc này vẫn diễn ra. Hiện nay người dân tự do mua bán vàng cũng như dùng nó như một phương tiện thanh toán, nếu đột ngột dừng, chi phí của xã hội bỏ ra sẽ không nhỏ.

Việc người dân lựa chọn hình thức tiền tệ nào phụ thuộc rất lớn vào niềm tin sự ổn định kinh tế vĩ mô. Vì thế không cho phép huy động lẫn cho vay vàng có cái hay nhưng cũng có cái dở. Tuy nhiên khi đưa ra quyết định, NHNN cần cân nhắc thật kỹ tác động và hiệu quả của nó lên nền kinh tế. Hiện nay trong dân đang giữ ít nhất khoảng 500 tấn vàng. Lượng vàng này tính ra gần 20 tỷ USD, một con số không nhỏ và nếu để nó nằm ngoài hệ thống NH sẽ lãng phí lớn.

Ông Huỳnh Trung Khánh, thành viên Hội đồng Vàng Thế giới:

Không nên vội vã cấm đoán

Khi Chính phủ hướng đến các giao dịch trên thị trường theo một vật ngang giá duy nhất là tiền đồng Việt Nam, nhu cầu vay vàng để kinh doanh, mua nhà… sẽ dần mất đi. Và nếu nhu cầu vay vàng không còn, NH cũng không muốn huy động vàng nữa. Tuy nhiên, nếu NHNN cấm hẳn hoạt động huy động và cho vay vàng của các NHTM vào thời điểm này, sẽ lãng phí một lượng lớn tài nguyên đang nằm dưới dạng vàng trong dân. Việc cấm các hoạt động trên sẽ đóng băng một lượng tài sản trong dân. Còn nếu bàn đến vấn đề an toàn, NHNN hoàn toàn có khả năng quản lý để đảm bảo an toàn cho các NH như quy định huy động vàng trên tổng tài sản là bao nhiêu thì được, dự trữ bắt buộc như thế nào, trạng thái ngoại hối ra sao, tỷ lệ cho vay vàng trên huy động là bao nhiêu…

Những quy định đó sẽ giúp lành mạnh hóa hoạt động huy động và cho vay vàng của NH. NHNN cần có những chính sách để dần quản lý thị trường vàng chứ đừng vội vã cấm hoàn toàn hoạt động này vì thực sự nếu thị trường có cầu, ắt sẽ có cung.

(Theo Dịu Ngân // SGGP Online)