Bắc Triều Tiên cải cách tiền tệ nhằm mục đích gì?

Thậm chí có người phân tích rằng, biện pháp này có thể là sự khởi đầu của một công cuộc cải cách kinh tế của Bắc Triều Tiên. Hiện tại, nước này đang chuẩn bị tiếp tục đàm phán với cộng đồng quốc tế về dự án vũ khí hạt nhân, đặc sứ của tổng thống Mỹ Obama vào tuần sau sẽ sang thăm Bình Nhưỡng.

Triều Tiên vẫn giữ sự im lặng trước sự kiện đổi tiền xuất hiện rộng rãi trên các mặt báo trong tuần qua. Được biết, tỷ giá hoán đổi tiền tệ cũ mới lần này của Triều Tiên là 100:1. Đối với những người dân Triều Tiên chưa gửi tiền vào trong các ngân hàng quốc doanh, việc này có thể là số tiền tiết kiệm của họ sẽ thu hẹp mất 1/100.

Một quan chức Hàn Quốc chuyên phụ trách về vấn đề người tị nạn Triều Tiên cho hay: “Phương thức sống của họ sẽ gặp khó khăn hơn so với tưởng tượng của chúng tôi. Người dân kiếm tiền trên thị trường chợ đen, bây giờ số tiền ấy trong chốc lát chẳng còn bao nhiêu. Việc này tác động nghiêm trọng tới tình trạng tài chính của họ”.

Cách làm này của chính phủ Bắc Triều Tiên cũng khiến nhiều nhà phân tích dự đoán, rốt cục các nhà lãnh đạo cứng rắn muốn thu được một kết quả gì thông qua việc cải cách tiền tệ này. Lần cải cách này dường như rất khó để thực thi, hơn nữa có thể gây ra lạm phát, thậm chí cả những nguy cơ gây biến động xã hội.

Nghiên cứu viên Kay Seok của Tổ chức quan sát nhân quyền cho biết: “Điều này đối với Triều Tiên là nhân tố tiềm ẩn làm hỏng đi sự ổn định, bởi vì việc này cũng sẽ ảnh hưởng tiêu cực rộng rãi tới người dân và với cả các thương nhân đã tích trữ nhiều của cải’.

Rất nhiều người hoài nghi cho rằng, biện pháp này của Triều Tiên chủ yếu nhằm hai mục tiêu: Một là Bắc Triều Tiên muốn tiêu diệt thị trường chợ đen. Thị trường chợ đen đóng vai trò chính ở Bắc Triều Tiên hiện nay. Hàng hoá lưu hành trên thị trường này chủ yếu là hàng nhập lậu từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Ngay cả nông dân cũng nhờ thị trường chợ đen để tồn tại thay vì nhờ vào hệ thống cung cấp và phân phối của nhà nước. Than đá, dầu, máy móc… là hàng cấm, nhưng có mặt đầy đủ trên thị trường chợ đen.

Hai là, một quan chức Hàn Quốc được trích dẫn trên báo Dong’a Ilbo nói: “Bình Nhưỡng làm vậy để kiểm soát tiền bạc trong nước, điều mà xưa nay nhà nước quản lý không được”. Trong những năm gần đây, những người kinh doanh cất giấu một phần lớn của cải tiền mặt nhờ vào những công việc làm ăn có lợi nhuận khá tốt trên thị trường chợ đen. Số người này hình thành nên tầng lớp trung lưu ở Bắc Triều Tiên. Tầng lớp này có khoản tiết kiệm khoảng một triệu won/gia đình, nhiều người có tới hàng chục triệu won. Với cách đổi tiền, chính phủ truy thu lượng tiền của những người này, trừ khi họ kịp chuyển đổi số tiền của họ ra EUR, USD hay Nhân dân tệ. Lý do cuối cùng là kiểm soát lạm phát.