Yếu tố không thuận cho xuất khẩu

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Khi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu ngày càng lan rộng, mối lo ngại đối với tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam trong những tháng cuối năm và năm 2009 ngày càng lớn.

Tuy vẫn tăng khá cao so với cùng kỳ năm trước, song tháng 10 là tháng thứ ba liên tiếp kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam có chiều hướng giảm dần, chỉ đạt 5,1 tỷ USD so với mức 5,3 tỷ USD của tháng 9 và 6,1 tỷ USD của tháng 8/2008.

Rõ ràng, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, khiến mức cầu của thế giới giảm, ít nhiều đã tác động tiêu cực đến xuất khẩu của Việt Nam, mặc dù những dự báo cho thấy, trong năm nay, kim ngạch xuất khẩu của cả nước vẫn hoàn toàn có thể đạt mức 64 - 65 tỷ USD và sự sút giảm tốc độ tăng trưởng xuất khẩu không phải tất cả đều là do mức cầu giảm.

Cũng cần khẳng định lại rằng, những cảnh báo về nguy cơ giảm tốc xuất khẩu đã được các chuyên gia kinh tế đưa ra từ nhiều tháng trước. Và giờ đây, khi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu ngày càng lan rộng, thì mối lo ngại đối với tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam trong những tháng cuối năm và năm 2009 ngày càng lớn. Điều này có vẻ như đang dần trở thành hiện thực, khi mà xuất khẩu dệt may, một trong những mặt hàng xuất khẩu có kim ngạch lớn nhất của Việt Nam, sang Mỹ, EU và cả Nhật Bản đang chững lại và có chiều hướng giảm dần. Các đơn hàng mới cho cuối năm 2008 và quý I/2009 vẫn chưa được ký.

Báo cáo gần đây của Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia cho thấy, xuất khẩu sản phẩm gỗ sang các thị trường này cũng có xu hướng giảm và tất nhiên là do cầu tiêu dùng giảm. Giá cao su xuất khẩu cũng đã giảm mạnh, khiến kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này giảm. Trong tháng 10/2008, xuất khẩu cao su đã giảm, chỉ còn 175 triệu USD so với mức 193 triệu USD của tháng 9, trong khi về lượng đã giảm từ 70.000 tấn của tháng 9 xuống còn 65.000 tấn trong tháng 10/2008...

Trong khi đó, cũng theo nhận định của Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia, mặt hàng giày dép, ngoài chịu sự ảnh hưởng bất lợi của khủng hoảng tài chính, còn tiếp tục bị EU áp thuế chống bán phá giá và không cho hưởng GSP từ năm 2009. “Giá cả - vốn là lợi thế cạnh tranh của giày dép Việt Nam - sẽ ngày càng tăng, tạo sức ép lớn lên lượng hàng bán ra thị trường. Như vậy, giày dép Việt Nam sẽ phải cạnh tranh cả về mặt chất lượng lẫn giá cả với các nhà sản xuất giày châu Âu, Trung Quốc...”, báo cáo của Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia viết.

Theo Trung tâm này, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu không chỉ làm giảm cầu, đặc biệt ở ba thị trường Mỹ, Nhật Bản, EU, khiến các doanh nghiệp Việt Nam khó khăn hơn trong đàm phán với khách hàng, mà còn gây biến động tỷ giá EUR/USD, gây bất lợi với hoạt động xuất khẩu của Việt Nam.

Thực tế thời gian gần đây cho thấy, USD đã có xu hướng tăng giá so với euro. Trong khi đó, các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam phần nhiều mang tính gia công, các doanh nghiệp phải nhập nguyên liệu bằng USD, trả các chi phí khác bằng VND và bán vào thị trường sử dụng euro. Khi euro giảm giá (xu hướng này càng rõ nét, khi mà để đối phó với khủng hoảng, Ngân hàng Trung ương châu Âu đã phải cắt giảm lãi suất), thì doanh nghiệp xuất khẩu sẽ khó tăng được doanh thu, trong khi chi phí sản xuất thì lại tăng tương ứng với giá trị đồng USD.

Không những vậy, theo dự báo của Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia, khủng hoảng tài chính có thể sẽ khiến Chính phủ các nước EU sử dụng các rào cản thương mại để bảo vệ sản xuất nội địa. Chính vì vậy, họ sẵn sàng sử dụng các biện pháp hạn chế nhập khẩu để bảo vệ nhà sản xuất trong nước khi cần thiết và cũng là để giảm thâm hụt cán cân thương mại.

Tuy nhiên, Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia cho rằng, do các mặt hàng chủ lực của Việt Nam xuất khẩu vào EU hầu hết không thuộc nhóm lương thực, thực phẩm, cũng không phải là các mặt hàng xa xỉ phẩm, nên kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này sẽ giảm, mặc dù không nhiều.

Tuy vậy, nếu có biến động nhập khẩu của các nước EU với 5 mặt hàng giày dép, dệt may, đồ gia dụng, thuỷ sản và cà phê (chiếm tới 71,6% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào EU), thì sẽ ảnh hưởng lớn đến kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

( Cổng thông tin kinh tế )