Bước đi cho Hổ Việt Nam

1. Ông Trần Xuân Giá, nguyên Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư

Phải vượt qua chính mình trong tư duy phát triển, chọn đúng mô hình phát triển

Để thực hiện khát vọng trở thành con Hổ của châu Á, Việt Nam phải vượt qua chính mình trong tư duy phát triển, chọn đúng mô hình phát triển. Nếu không kịp thời chuyển biến, chúng ta sẽ tiếp tục tụt hậu xa hơn. Vấn đề cần phải quan tâm là, trong kinh tế, chính tăng trưởng về chất lượng mới là yếu tố quyết định tăng trưởng về số lượng, chứ không phải tăng trưởng về số lượng quyết định chất lượng. Nếu chúng ta không loại bỏ tư duy hình thức, tư duy số lượng thì sẽ không thể vượt qua được chính mình.

Chúng ta có thể đưa ra rất nhiều giải pháp để Việt Nam có thể trở thành con Hổ mới ở châu Á. Nhưng quan trọng là, phải bắt đầu từ đâu? Đâu là giải pháp của giải pháp? Đâu là yếu tố mà động đến nó thì có thể giải quyết được tất cả các vấn đề? Theo tôi, đó là nguồn nhân lực. Trong rất nhiều điểm nghẽn của nền kinh tế, chất lượng nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng nhất.

Cũng cần quan tâm vấn đề dân chủ, dân chủ trong phát triển kinh tế, dân chủ trong văn hóa, dân chủ trong xã hội… Dân chủ trong kinh tế là phải tạo điều kiện để người dân tự do làm ăn. Thủ tục hành chính rườm rà có thể khiến người dân chán nản, làm mất cơ hội kinh doanh. Vì thế, phải cải cách hành chính triệt để. Phải làm sao để tạo động lực cho người dân làm giàu một cách chính đáng. Phải phát huy sức mạnh tinh thần, vật chất của từng thành viên trong xã hội thì mới mong đất nước hóa Hổ được.

 2. Ông Ashok Sud, Phó chủ tịch EuroCham tại Việt Nam

Việt Nam đang đi đúng hướng để trở thành một nền kinh tế lớn và năng động

Việt Nam có thể trở thành con Hổ hay không còn tuỳ thuộc vào việc chúng ta định nghĩa thế nào là một con Hổ châu Á. Nếu so sánh về quy mô của nền kinh tế, thì nền kinh tế Việt Nam nhỏ hơn của Trung Quốc và Ấn Độ. Nếu so sánh về tốc độ, là một con hổ thì chắc chắn là phải chạy nhanh rồi. Nếu vậy thì Việt Nam có thể sẽ trở thành một con hổ.

Như mọi người đã biết, trong năm vừa qua, ở châu Á, có 4 nền kinh tế đạt mức tăng trưởng cao là Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia và Việt Nam. Việt Nam cũng là một trong số các quốc gia ở châu Á có tăng trưởng kinh tế tốt trong thời gian qua nhờ vào sự ổn định chính trị và những nỗ lực của Chính phủ. Vì vậy, chúng tôi không nghi ngờ gì, chúng tôi rất tự tin rằng, Việt Nam đang đi đúng hướng để trở thành một nền kinh tế lớn và năng động.

Trong thời gian tới đây, Việt Nam có thể trở thành một con Hổ ở châu Á. Nhưng chắc chắn sẽ còn một quãng thời gian dài để so sánh quy mô nền kinh tế Việt Nam với những nền kinh tế khác trong khu vực như Ấn Độ, Trung Quốc…

3. GS.TS Trần Ngọc Thơ, Trường đại học Kinh tế TP.HCM

Muốn thành Hổ, phải tái cấu trúc nền kinh tế

Muốn hóa Hổ điều quan trọng là Việt Nam phải biết học cách (cả thành công và sai lầm) từ những quốc gia có chế độ kinh tế, chính trị tương đồng và mặt bằng xuất phát vào nền kinh tế toàn cầu giống nhau. Trung Quốc có lẽ là trường hợp chúng ta cần soi nhiều nhất.

Tuy có những thành công ngoạn mục, nhưng trong cách nhìn của thế giới thì Trung Quốc vẫn còn nhiều điểm khiến cho thế giới e ngại theo kiểu không được tích cực cho lắm. Chẳng hạn, vấn đề phá giá đồng nội tệ bằng mọi giá để tăng xuất khẩu, hút hết mọi nguồn lực từ một nền kinh tế toàn cầu đang bị kiệt quệ (bình luận gần đây trên tờ The Economist). Ý tôi muốn nói về một nước Việt Nam có trách nhiệm hơn với thế giới trong tiến trình phát triển. Hay vấn đề ô nhiễm môi trường quá nghiêm trọng để đổi lấy tăng trưởng và sự phân hóa giàu nghèo quá sâu sắc theo chiều hướng ngày càng không thể khắc phục.

Điểm sáng nhất mà chúng ta học tập người láng giềng là cần phải đẩy nhanh hàm lượng giá trị gia tăng trong hàng hóa, nhất là đối với hàng xuất khẩu. Chẳng hạn, Trung Quốc đang tiến đến dẫn đầu trong việc sản xuất chip máy tính và xe ô tô.

Đó là học tập thành công và cả những sai lầm của các nước. Còn về bản thân nội bộ, theo tôi, không cần nói gì to tát, nếu chúng ta quyết tâm làm đúng những điều mà mình đã hoạch định bấy lâu thì cũng đủ để Việt Nam hóa thành Hổ lâu rồi. Cải cách hành chính, cải cách doanh nghiệp nhà nước, nâng cao hiệu năng quản lý của các cơ quan Chính phủ và một cách tiếp cận thận trọng đối với mở cửa thị trường tài chính.

Tất nhiên hướng tới tương lai, để có thể hóa thành một con Hổ thật sự mạnh mẽ, chỉ còn cách duy nhất là tái cấu trúc nền kinh tế. Nên nhớ, đây không chỉ là vấn đề của Việt Nam, mà là của chung các nước nhân cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Tái cấu trúc không chỉ để Việt Nam hóa thành Hổ mạnh về kinh tế, mà còn để giảm thiểu những căn bệnh lây lan vốn rất dễ nhiễm từ các nước trong một thế giới toàn cầu hóa.

3. Ông Francis Lee, Trưởng đại diện kiêm Tổng giám đốc SAP Việt Nam

Cần tìm ra lợi thế cạnh tranh riêng và sử dụng nó một cách khôn ngoan

Ngành công nghiệp sản xuất đã có những đóng góp to lớn vào thành công của nền kinh tế Việt Nam trong 20 năm qua. Nó là “thỏi nam châm” thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, đồng thời là mũi nhọn xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.

Tuy nhiên, mô hình này đã bắt đầu xuất hiện một số điểm yếu, do toàn bộ quy trình sản xuất có thể bị sao chép một cách nhanh chóng và các nhà đầu tư nước ngoài có thể dễ dàng mang toàn bộ mô hình này đến áp dụng ở một quốc gia khác có chi phí thấp hơn. Hiện nay, Ấn Độ đang đau đầu với tình trạng rút vốn từ các nhà đầu tư nước ngoài, do chi phí đã vượt quá lợi nhuận thu được đối với rất nhiều nhà đầu tư.  Điều này cho thấy một thực tế là mô hình cạnh tranh giá rẻ sẽ không thể kéo dài mãi mãi.

Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao của mình, Việt Nam cần phải tìm được một mô hình tăng trưởng bền vững. Nếu nhìn vào 4 con hổ châu Á, tất cả họ đều sở hữu một lực lượng lao động lành nghề, có chuyên môn cao, cùng với những lợi thế cạnh tranh chuyên sâu. Ví dụ, Hồng Kông và Singapore đã trở thành 2 trung tâm tài chính và thương mại quốc tế, trong khi Hàn Quốc và Đài Loan là 2 trong số các nền kinh tế hàng đầu thế giới trong lĩnh vực CNTT.

Việt Nam cần tìm ra lợi thế cạnh tranh riêng và sử dụng nó một cách khôn ngoan để làm đòn bẩy cho việc phát triển kinh tế. Một lợi thế rất hiếm mà Việt Nam có được chính là yếu tố con người. Trong khi nhiều nước phát triển đang vật lộn với vấn nạn dân số già, thì Việt Nam lại là một trong những nước có tỷ lệ dân số “vàng” (65% trong tổng số 85 triệu dân ở độ tuổi dưới 35). Điều này đồng nghĩa là một lực lượng lớn người dân Việt Nam đang tích cực tham gia vào việc xây dựng và phát triển kinh tế. Việt Nam nên phát huy triệt để lợi thế này bằng việc xây dựng một nền kinh tế tri thức. Cần đầu tư mạnh và toàn diện hơn vào yếu tố con người, phát triển và trau dồi những kỹ năng/chuyên môn, và xa hơn nữa là phát triển lực lượng lao động có tay nghề và chuyên môn vững vàng, có khả năng hội nhập quốc tế cao.

Sức mạnh của nền kinh tế tri thức là vô bờ bến. Nó có thể mang lại lợi nhuận cao hơn bất cứ một nền kinh tế sản xuất nào và không dễ gì sao chép. Ngoài ra, tất cả của cải được tạo ra trong quá trình này đều ở lại Việt Nam.