Cần đa dạng hóa sản phẩm thủy sản xuất sang Nga

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Ông Dương Ngọc Minh.

Xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Nga tăng trong bảy tháng đầu năm 2010, nhưng không như kế hoạch đã đề ra. Trao đổi với ông Dương Ngọc Minh, Trưởng ban Điều hành xuất khẩu vào thị trường Nga, về chuyển biến của thị trường Nga trong thời gian tới bên lề buổi tổng kết xuất khẩu thủy sản sang Nga trong bảy tháng đầu năm 2010, vừa được tổ chức vào đầu tháng này.

Thưa ông, xuất khẩu cá tra sang Nga trong bảy tháng đầu năm ở mức hơn 20.000 tấn chỉ đạt mức tăng trưởng 11,2%, là mức tăng không như kế hoạch đã đề ra?

- Kỳ vọng của Ủy ban Xuất khẩu cá tra sang Nga là phải đạt mức trung bình 5.000 tấn/tháng, doanh số xuất khẩu đạt 100 triệu đô la Mỹ trong năm 2010. Xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Nga trong bảy tháng đầu năm đã tăng 11,2%, nhưng không đạt mục tiêu đã đề ra. Nguyên nhân chính là do trong năm 2009, ngành thủy sản đánh bắt của Nga được mùa. Sản lượng đánh bắt thủy sản của Nga tăng gấp đôi so với năm 2008, theo thống kê của cơ quan thủy sản nước này. Mùa vụ năm 2009 là mùa đánh bắt tốt nhất của ngành thủy sản nước này trong 100 năm qua. Sản lượng tăng đột biến, nên những loại cá tươi đánh bắt của họ bán ở thị trường nội địa chỉ bằng 50% giá cá tra của Việt Nam. Không riêng gì Việt Nam, những mặt hàng thủy sản, thực phẩm như thịt gà, thịt bò của các nước khác xuất khẩu vào Nga đều gặp khó khăn trong bảy tháng đầu năm nay. Những khó khăn khách quan này đã ảnh hướng đến việc xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Nga kéo dài từ tháng 11-2009 cho đến tháng 4-2010.

Trong năm 2010, thông thường vào tháng 6, ngành khai thác và đánh bắt thủy sản của Nga bắt đầu hoạt động. Nhưng hiện họ vẫn chưa đánh bắt do lượng hàng tồn kho từ vụ trúng mùa năm trước vẫn còn nhiều. Điều này cho thấy năm nay ngành đánh bắt có thể sụt giảm, đây lại là cơ hội cho thủy sản Việt Nam gia tăng xuất khẩu vào thị trường này.

Nga cũng là thị trường khắc khe về an toàn vệ sinh thực phẩm, doanh nghiệp đã khắc phục những khó khăn này như thế nào thưa ông?

- Trong 18 tháng qua, không có doanh nghiệp nào của Việt Nam vi phạm những quy định về chất lượng cũng như an toàn vệ sinh thực phẩm sang thị trường Nga. Đây là tín hiệu rất lạc quan để gia tăng số lượng doanh nghiệp được phép xuất khẩu vào thị trường này. Từ khi lập Ban điều hành xuất khẩu thủy sản vào thị trường Nga, những cam kết về quản lý chất lượng của các doanh nghiệp hội viên đã thực thi tốt. Chúng tôi đã đưa ra nguyên tắc cho mỗi hội viên, nếu phía Nga thông báo doanh nghiệp vi phạm, Ban điều hành sẽ ngưng ngay việc xuất khẩu của doanh nghiệp này. Doanh nghiệp bắt đầu nhận thức được việc bảo vệ quyền lợi của Ban điều hành xuất khẩu thủy sản sang Nga chính là bảo vệ chính tài sản tín nhiệm và niềm tin đã được các doanh nghiệp góp phần xây dựng trong những năm qua.

Xuất khẩu sang thị trường Nga, doanh nghiệp còn có lợi thế khác. Bảy tháng đầu năm nay, giá cá tra xuất khẩu sang các thị trường lớn như Mỹ, EU và Nhật đều giảm trung bình 20%. Giá xuất khẩu cá tra qua thị trường Nga không những giảm mà còn tăng trung bình 0,09 đô la Mỹ/ki lô gam.

Việc thay đổi tỷ lệ mạ băng các sản phẩm đông lạnh xuống còn 5% ở thị trường Nga cũng sẽ là rào cản cho thủy sản Việt Nam thâm nhập thị trường này?

- Từ ngày 1-10-2010, tất cả các mặt hàng thủy sản nhập khẩu vào nước này phải áp dụng theo Quy định vệ sinh dịch tễ và các tiêu chuẩn SanPin 2.3.2.2603-10. Trong đó, có một số điều khoản bổ sung như khi chế biến cá philê có sử dụng các phụ gia thực phẩm thì tỷ lệ độ ẩm trong philê sau khi tan lớp mạ băng không được vượt quá 86% khối lượng của cá philê. Khối lượng mạ băng phủ trên sản phẩm thủy sản đông lạnh được sản xuất từ cá không được vượt quá 5% khối lượng tịnh, đối với các sản phẩm thủy sản được sản xuất từ các loài thủy sản không xương sống khác, động vật có vú, tảo và các động thực vật sống dưới nước khác không vượt quá 8% khối lượng thủy sản đông lạnh đã được mạ băng.

Để tuân thủ quy định này, doanh nghiệp sẽ gặp nhiều khó khăn trong giai đoạn đầu tiên. Tỷ lệ mạ băng giảm, chúng tôi đã thương lượng với những đối tác nhập khẩu để tăng giá bán lên. Quy định này vừa là thách thức, nhưng cũng là cơ hội để nâng thương hiệu thủy sản Việt Nam tại thị trường Nga. Về lâu dài, đây lại là điều tốt cho doanh nghiệp, bởi chi phí sản xuất giảm xuống, doanh nghiệp sẽ tiến dần đến việc bán trọng lượng thật của cá cho những nhà nhập khẩu, chứ không chỉ bán... nước đá cho họ. Điều này cần nỗ lực của từng doanh nghiệp trong việc thống nhất tỷ lệ mạ băng, và quan trọng hơn để giữ uy tín cho ngành, ủy ban sẽ có chế tài cho những doanh nghiệp vi phạm.

Để đạt được mục tiêu xuất khẩu 100 triệu đô la Mỹ sang thị trường Nga, từ nay đến cuối năm, doanh nghiệp cần tập trung vào điều gì để khai phá thị trường này tốt hơn?

- Chúng tôi đang tăng cường đa dạng hóa các sản phẩm thủy sản xuất khẩu vào Nga. Sẽ đóng gói nhỏ hơn các sản phẩm để phù hợp với từng phân khúc thị trường. Bênh cạnh những sản phẩm philê cá tra qua chế biến, sắp tới những sản phẩm thủy sản khác qua chế biến như chả cá, tôm đông lạnh... cũng sẽ được tăng cường xuất khẩu vào Nga. Tiềm năng của thị trường Nga còn rất lớn cho các mặt hàng thủy sản của Việt Nam. Tháng 9-2010, Nga sẽ cử đoàn công tác về thủy sản sang Việt Nam để kiểm tra các nhà máy chế biến thủy sản của Việt Nam xuất sang thị trường Nga. Đây là cơ hội để các mặt hàng của Việt Nam như tôm, Surimi (chả cá, được chế biến từ thịt cá), cá khô tiếp cận được với những nhà phân phối ở Nga.

Hiện nhóm hàng này của Thái Lan đang chiếm ưu thế ở Nga. Ban điều hành xuất khẩu sang Nga cũng đã gửi danh sách các doanh nghiệp có nhu cầu xuất khẩu sang thị trường này. Doanh nghiệp cần chuẩn bị cơ sở và điều kiện sản xuất tốt, và chứng minh được doanh nghiệp có vùng nuôi an toàn có chứng chỉ Hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn HACCP. Nếu các doanh nghiệp Việt Nam đáp ứng được yêu cầu của đoàn kiểm tra, việc mở rộng thành viên xuất khẩu thủy sản sang Nga không phải là điều quá khó khăn. Việc quảng bá các sản phẩm thủy sản Việt Nam trên đài truyền hình Nga và tham gia Hội chợ thực phẩm thế giới Moscow 2010 tổ chức tại Nga sẽ diễn ra từ ngày 14 đến 17-9 sẽ là cơ hội tốt để những sản phẩm Việt Nam đến với người tiêu dùng.