Chính sách tỷ giá : Đồng bộ với thông tin dự báo

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Có thể nói, điều chỉnh chính sách tỷ giá trong thời gian gần đây cho thấy các cố gắng thu hẹp chênh lệch tỷ giá chính thức và tỷ giá trên thị trường tự do, từ đó góp phần cân bằng cung - cầu và giảm các hoạt động găm giữ và đầu cơ ngoại tệ trong nền kinh tế. Tuy nhiên, các DN vẫn phải đối mặt với khó khăn về ngoại tệ, nhất là mỗi độ năm hết Tết đến. DĐDN có cuộc trao đổi với TS Nguyễn Minh Phong - Viện nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội.

Theo TS Phong, linh hoạt tỷ giá, hay thực hiện chế độ tỷ giá linh hoạt có sự quản lý vĩ mô của Nhà nước, ngày càng trở thành phương châm hành xử phổ biến trong chính sách tỷ giá của hơn ¾ số nước trên thế giới hiện nay. Tuy nhiên, sự linh hoạt cần được “VN hoá” cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, rộng và hẹp, trước mắt và lâu dài của khái niệm khá “mờ và mở” này...

- Cụ thể thì sự linh hoạt cần được “VN hoá” như thế nào, thưa ông ?

Cần hiểu sự linh hoạt tỷ giá không có nghĩa là sự thay đổi đến chóng mặt của tỷ giá chính thức theo các quyết định chủ quan có tính cơ hội hoặc vì lợi ích cục bộ nào đó. Lại càng không có nghĩa là có thể biến động ngược chiều với các xu hướng tỷ giá chung của các đồng tiền chủ chốt trên thế giới.

Linh hoạt còn có nghĩa là không nên chỉ có sự biến động tỷ giá tăng hoặc giảm theo một chiều, chỉ có lên hoặc chỉ có xuống, tạo ra những kỳ vọng đầu cơ cao. Đồng thời, cũng không có nghĩa là phải ngay lập tức điều chỉnh tỷ giá chính thức thả nổi cứng nhắc như toán học theo đúng tốc độ tăng hay giảm của một hoặc một số đồng tiền nào đó dù là rất quan trọng trên thế giới.

- Điều đó lý giải vì sao trong khi USD trượt giá tại nhiều nước trên thế giới, còn tại VN thì lại lên giá ?

Thực ra, sự tăng giá USD so với VND trong đợt điều chỉnh tỷ giá lần này là không có gì bất ngờ. Bởi lẽ, thứ nhất, chúng ta đã giữ tỷ giá này ổn định quá lâu, có xu hướng làm tăng giá VND quá mức ngay với USD, gây bất lợi cho nền kinh tế và nhất là cho các hoạt động kinh tế lành mạnh và hiệu quả. Thực tế lạm phát của VN trong 3 năm 2007-2009 là trên 40%, trong khi lạm phát của Mỹ chỉ bằng khoảng trên dưới 20% cùng thời kỳ, nhưng tỷ giá chính thức USD/VND dường như thay đổi không đáng kể, khiến VND bị định giá cao ngay trong tương quan tỷ giá với USD. Vì vậy sự điều chỉnh tỷ giá lần này là cần thiết để xác lập sự cân bằng trở lại trong tương quan tỷ giá giữa VND và USD, bất chấp động thái này có vẻ như ngược lại với xu hướng mất giá chung của USD trên thị trường thế giới. Cần nhấn mạnh rằng, càng kéo dài lâu hơn sự mất cân bằng này thì càng tích tụ nhiều hơn những hệ quả tiêu cực cộng dồn từ các thiệt hại do VND bị định giá cao và do “sốc tỷ giá“ trong tương lai.

Thứ hai, sự tăng trưởng tín dụng và tổng phương tiện thanh toán với tốc độ cao trong nhiều năm qua theo yêu cầu của chính sách nới lỏng tiền tệ để đảm bảo mức tăng trưởng kinh tế cao. Theo báo cáo hàng năm của NHNN, so năm trước thì tổng phương tiện thanh toán năm 2001 tăng 25,53%, năm 2002 tăng 17,7%, năm 2004 tăng 30,39%, năm 2006 tăng 33,59%, năm 2007 tăng 46,12% tăng... Còn so với năm trước, thì tốc độ trăng trưởng tín dụng ngân hàng năm 2001 tăng 21,44%, năm 2004 tăng 41,65%, năm 2005 tăng 32,08%, năm 2006 tăng 53,89%, năm 2007 tăng 53,89%, năm 2008 tăng 25,43% và năm 2009 ước tăng tổng tín dụng ngân hàng không dưới 30%) là nguyên nhân quan trọng làm VND phải giảm giá so với USD bất chấp xu hướng giảm giá của USD trên thế giới. Khi sự điều chỉnh này đạt tới ngưỡng sâu cần thiết, thì tỷ giá USD/VND sẽ bám sát hơn các động thái tỷ giá chung trên thế giới.

- Vậy theo ông, cần phải chú ý điều gì trong điều hành tỷ giá VND trong thời gian tới ?

Chính sách tỷ giá của VN ngày càng được hoàn thiện cùng với sự hoàn thiện của cơ chế thị trường nói chung của nền kinh tế. Trong quá trình này, cần đặc biệt chú ý đến tính hai mặt của các chính sách được lựa chọn, trong đó có chính sách tỷ giá và cần phát triển đồng bộ, có hiệu quả hơn hệ thống thông tin, dự báo, giám sát và cảnh báo an toàn tài chính có liên quan đến điều hành tỷ giá...

Nét chung trong các cơn sốt giá và các động thái thăng trầm khác nhau đủ loại trên nhiều thị trường về nhà đất, chứng khoán, vàng, USD và một số hàng hoá thiết yếu trong nước  thời gian qua và có thể cả tới đây là sự cộng hưởng các tác động tiêu cực của những kẽ hở trong cơ chế quản lý thị trường, công tác thông tin, yếu tố tâm lý và cả những tin đồn... Cần nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh nhạy cảm của năm 2010, việc ngăn chặn các tin đồn liên quan đến thị trường tài chính - tiền tệ ở VN sẽ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng hơn năm 2009.

(Theo Phương Thảo // Diễn đàn doanh nghiệp)